Uit een niet gedateerde brief weten we dat Joe tussen 14 en 20 oktober 1914 op een (vissers)boot zwalpt tussen Oostende en Calais. Samen met andere soldaten en/of vluchtelingen doet hij er vier dagen over, onder leiding van een Engelse militair, die blijkbaar nogal een bullebak is.

Volgens zijn militair dossier is hij op 21 oktober in Calais en wordt opgenomen in het hospitaal, ‘Hôpital Complémentaire (10 corps) étant attent d’arthrite’. Het is een raadsel om welk hospitaal het gaat, we kunnen het nergens terugvinden. Contact met Dr. Patrick Loodts, die een uitgebreid naslagwerk over de belgische hospitalen in Frankrijk en onbezet Belgie heeft opgesteld, levert niets op. Ook de naslagwerken van twee franse auteurs François Olier en Jean-Luc Quénec’hdu leveren voorlopig niets op. Dat Hopital Complementaire blijft voorlopig een raadsel…

We hebben wel een interessante verhaal in het archief gevonden over die periode, eerder verschenen in Nieuwsbrief 17. Joe kreeg in Calais ochtendgymnastiek van ene Luitenant Van Dingenen, die zijn orders in het vlaams gaf. Tot verwondering van Joe die een vlaams lied begint te fluiten. Zoveel vrijheid kon de luitenant echter niet toestaan. De fluiter moest zich voor de middag melden. Joe meldt zich en vraagt uiteindelijk of hij als straf Van Dingenen’s portret mag schilderen. Het verhaal komt uit een krantenbericht van 7 augustus 1967, lang na de feiten dus. Maar daarom niet minder geloofwaardig. De nazaten van Van Dingenen koesteren het portret en de anekdote nog steeds.

Vlak voor nieuwjaar wordt hij overgeplaatst naar St. Malo, aan de bretoense Kust. Daar kan hij verder op krachten komen terwijl de hospitaals in het noorden van Frankrijk vrijgemaakt worden voor nieuwe slachtoffers.  Volgens een brief aan Rosa Van Can geniet hij er ook van 7 dagen verlof die hij doorbrengt ‘bij een Amerikaanse dame ginder in frankrijk bij ’t Hospitaal.’

Maar behalve deze informatie is er over St. Malo weinig tot niets geweten. Ook bij de bovengenoemde historici vallen er geen eindjes aan elkaar te knopen. Wordt ongetwijfeld nog vervolgd…